Ba al dakizu nola funtzionatzen duten uraren kudeaketak eta banaketak Euskadin? Jarraian Kontatzen dizugu
Aste honetan, edateko, saneatutako eta kalitatezko uraren irisgarritasuna aztertuko dugu, bai eta Euskadin horren kudeaketa burutzen duenaren portaera ere.
Giza eskubide bat bada ere, aspalditik gertatzen da ondasun komun horrekin lotutako guztia Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak egiten duela, erakunde pribatua, dagozkion tasak udalak kobratu arren. Kontua da erakundeak ez duela gardentasunik, eta hein handi batean, gobernuko alkate eta zinegotziek ordezkatzen dute. Kontua da ordezkaritza horretan ez direla sartzen zerbitzua ordaintzen eta mantentzen dutenak, hiritarrak finean, eta, beraz, ezin da erakunde demokratiko eta sozialaz hitz egin.
Gainera, udalerri bakoitzeko biztanle-kopurua modu desproportzionalean konfiguratuta dago hautagai bakoitzak eman ditzakeen botoekiko. 25.000 baino gutxiagoko herrietan, adibidez, ordezkari bakarra dute, eta 100.000 baino gehiagokoetan, berriz, hiru. Ideia egitearren, Bilbok, 300.000 biztanle baino gehiagorekin, 50 boto ditu, eta Getxok eta Barakaldok, 75.000 eta 100.000 biztanle baino gehiagorekin, hurrenez hurren, 30 boto. 2.000tik beherako toki-korporazioetan, ordea, bi boto soil jasotzeko eskubidea dute.
EKA/ACUVren jarrera argia da zentzu honetan: titulartasuna publikoa izan beharko litzateke, ordezkaritza eta kudeaketa gardentasun, pluraltasun eta herritarren partaidetza eraginkorrari irekia, non enpresa ertain eta txikien buruzagi eta merkataritza, ostalaritza, nekazaritza, industria eta abeltzaintzako arloak ere bertan izan.
Koldo Nabaskues elkarteko presidentearen esanetan, manifestu bat egin zen jada Ur Publikoa plataformaren bidez, eta bertan sindikatuek, Ekologistak martxan, GKEen koordinatzaileek eta auzo-elkarteek eskatu zuten kudeaketa gardena, plurala eta ireki hura. Egun, erakundeak erabateko opakutasuna erakusten du, haiek ezarritako tarifak ordainduta, partzuergoan parte hartzen dutenen soldatak barne.
Uraren faktura osatzen duten elementuak haiek ezarritako tarifak eta tasak dira, hornidura, saneamendua, kontagailuak eta hondakin-urek osatzen dute, eta Euskadin zerbitzuaren kostua estatuko batez bestekoa baino handiagoa da. Eta horren guztiaren haritik, beste injustizia bat ere nabarmendu behar da: etxe-unitateka ordaintzen da, ez pertsonaka, etxe batean 4 kideko edo gehiagoko familia bat edo pertsona bakar bat bizi den kontuan hartu gabe. Familia ugariko kenkariak ere ez dira aplikatzen, ezta maila ekonomiko ezberdintasunak aintzat hartu ere.
Mendekotasun kronikoa duten familiak edo langabezian dauden pertsonak faktore erabakigarriak dira, eta garrantzitsua izan beharko lukete ordainagiri batzuk edo besteak aplikatzeko orduan, bai eta uraren kontsumoaren erantzukizuna saritu ere, hala nola dutxan erabilitako kopurua edo garbigailuan programa eraginkorrak aprobetxatzea, nabarmendu du Koldok. Jarraian, esan du, aitzitik, fakturek ez dituztela bereizketa horiek egiten. Inork ez daki zer den inbertsioen inguruan, nola egiten diren, zergatik diren tarifa horiek eta ez beste batzuk, ez dago desberdintasunik horniduraren eta saneamenduaren arteko ordainketaren artean, eta hori ere deigarria da. Gastu zehatzak eskatu beharko genituzke, eta horietan esku hartu.
Bukatzeko, bere kezka adierazi du banaketa-sarea enpresa pribatu bati lagatzeko joera antzematen baita epe laburrean, non kontrol guztia neokapitalisten eta kontserbadoreen esku egon daiteke.
Ur sozial, demokratiko eta jasangarriaren alde egiten dugu. Ez dugu inor diskriminatzen
egoera ekonomikoagatik, eskubide unibertsala baita.