‘Abeltegitik mahaira’: nekazaritzako elikagaien ezinbesteko estrategia Europa mailan
Euskal Kontsumitzaileen Alkarteak, EKA/ACUV-ek, balorazio guztiz positiboa egin du Nekazaritza-Elikaduraren mahaira bitarteko estrategia honi buruz, eta adierazi du babestu eta bultzatuko duela, nahiz eta azpimarratu duen ekimenarekin batera beste finantza-neurri eta zerga-pizgarri batzuk jarri behar diren, bai eta hura zabaldu eta herritarrak kontzientziatu ere.
Europako Parlamentuaren osoko bilkurak, joan den urriaren 20an, aldeko 452 botorekin, aurkako 170 botorekin eta 76 abstentziorekin, Europar Batasunak trantsizio ekologikoaren barruan Europako nekazaritzako elikagaien sektorerako egindako ibilbide-orria den ‘abeltegitik mahaira’ estrategiari Euroganberak egindako ekarpena jasotzen duen ebazpena onartu zuen, 2020ko maiatzean aurkeztua. Ebazpen horretan, Euroganberak neurriak eskatu ditu EBn ekoitzitako elikagaiak osasuntsuagoak eta jasangarriagoak izan daitezen, horien segurtasuna bermatzeko eta animalien ongizatea hobetzeko, sektoreak Europako Itun Berdearen helburuak betetzen lagun dezan.
Europa Press agentziari egindako adierazpenetan, EKA/ACUVko presidente Koldo Nabaskues-ek ziurtatu du neurri horiek ondo jasotzen direla, Elkartea urte askoan lotuta egon baita beste gizarte-eragile batzuekin, nekazaritza-sindikatuak barne, nekazaritza- eta abeltzaintza-sektorea kontsumitzaileengana hurbiltzea bilatzen zuten estrategia eta ekintzetan, bitartekariak murriztuz ingurugiro egokia sustatuta eta kontsumo osasungarria bideratuz.
Hala ere, haren ustez, beharrezkoa da estrategia horrekin batera beste neurri batzuk hartzea, finantzaketa, zabalkunde eta herritarrak kontzientziatzeari dagokienez. Halaber, hurbileko merkataritza-sareak eta banaketa erraztuko duten egitura logistikoak sortzeko beharra defendatu du, betiere elikagaien higiene- eta segurtasun-neurriak beterik, baita hotz-katea sortzeko beharra ere. Nabarmendu du gainera, lehen sektorean hasitako ekimen askok ez zutela bere unean aurrera egin, azpiegitura horietako batzuetan ziren gabeziak dela eta.
Bestalde, Nabaskues-ek adierazi du, elkarteari ez zaiola “zalantzarik sortzen” nekazari, abeltzain eta kontsumitzaileen erantzuna oso aldekoa izango litzatekeela.
Merkataritza-sare horiek ezartzea eta denboran egonkor mantentzea lortuko balitz, eta hurbileko merkataritza-sare horiek bi aldeak eskatzen ari direla uste du. Aitortu du estrategiak distantzia luzeko garraioak murriztea (orain petroliotik eratorritako erregaien balio-bizitzaren krisiarekin) eta sasoiko eta hurbileko produktuak erostea eta kontsumitzea gisako neurriak defendatzen dituela. Hala ere, onartu du elikadura-ohiturak eta bestelakoak aldatzea zaila dela; beraz, bere ustez, beharrezkoa izango da kontzientziazio-politika bat, pizgarri fiskalen edo bestelako sustapen-laguntzen bidez estrategia horiek ezartzeko.
Urriaren 20an onartutako ebazpenean, eurodiputatuek elikagaien hornidura-katearen fase guztietan jasangarritasuna hobetzea eskatu zuten, eta, era berean, Batzordeari eskatzen zaio ahalegin handiagoa egin dezala ekoizleek balio-katean duten posizioa indartzeko, elikagai iraunkorrekin lortutako etekinen zati justu bat eraman ahal izateko hain zuzen.
Ildo beretik, ebazpen horrek haragiaren eta elikagai ultraprozesatuen gehiegizko kontsumoa galaraztearen alde egiten du, bai eta plagizidak baimentzeko prozesua hobetzearen, horien erabilera hobeto kontrolatzearen eta horiek murrizteko helburu lotesleak ezartzearen alde ere. Horrez gain, nekazaritza eta abeltzaintzako sektoretik datozen isurketak murrizteko helburu anbiziotsuak arautu eta ezartzearen alde ere egiten dute, karbono-hustubide naturalak lehenetsi eta hobetzearekin batera.
Animalien ongizateari dagokionez, Euroganberak defendatzen du abeltzaintzan kaiolen erabilera pixkanaka ezabatzea, adierazle komunen harmonizazioan aurrera egitea babes zientifikoarekin, eta indarrean dagoen legeria berrikustea, horrek ekarri litezkeen aldaketak aztertzeko.
Azkenik, nekazaritza ekologikoari dagokionez, Europako Parlamentuak uste du 2030ean labore ekologikoetarako azalera handitu beharko dela, eta azpimarratzen du sustapen-, kontratazio- eta zerga-ekimenak beharrezkoak izango direla nahitaez eskari hau suspertzeko.