Eraginkortasun burokratikoa: energia-eraginkortasunerako bidea
Eraginkortasun burokratikoa: guztiontzako energia-eraginkortasunerako bidea
Emisioak murrizteko helburuekin estatuan eta Europan hartutako konpromisoaren ondorioz, energia-trantsizioa funtsezko zutabea da pandemiaren ondoren onartutako Berreskuratze eta Erresilientzia Planetarako eta Next Generation EU Funtsetarako, eta indartu egin dira, ahal bada, Ukrainaren inbasioaren ondorioz sortutako energia-krisiaren eta prezioen krisiaren ondoren. Konpromiso horrek hainbat finantzaketa-tresna eta Europako Funts ekarri ditu, azkena, Klimaren Gizarte Funtsa.
Finantzaketa horren etorrerak Trantsizioa bizkortzea ahalbidetu du Ekologikoa eta, bereziki, alderdi energetikoa, eraikinen birgaitze energetikoa, klimatizazioa edo autokontsumo berriztagarriko instalazioa.
Bestalde, gobernuak pandemian zehar onartutako Ezkutu Soziala deiturikoak, prezioen krisiaren ondoriozko larrialdi-neurriekin indartu zenak, Espainiako milaka etxe babestea ahalbidetu du, inflazioaren presiotik babestuz.
Hala ere, datuek erakusten dute laguntzak ez direla bideratzen ari errenta baxu eta ertaineko familia eta etxekoen unitateetan, horiek baitira, hain zuzen ere, finantzaketa lortzeko zailtasun handienak dituztenak, are gehiago inflazio orokorraren testuingurua kontuan hartuta.
Izan ere, autokontsumorako instalazioak azken lau urteetan boskoiztu baino gehiago egin direla bezain kopuru itxaropentsuak ikusten baditugu, ohartuko gara bizitegi-sektorean ia guztiak ( %99) familia bakarreko etxebizitzetako instalazioei dagozkiela, eta Espainiako biztanleriaren 2/3 pisuetan bizi denean, berriz, autokontsumo kolektiboen %1. Horrek ulertarazten du etxeetan energia berriztagarriak instalatzeko funtsen proportzio handi bat errenta altu eta ertain-altuetara joan dela. Gauza bera gertatzen da gizarte-bonu elektrikoarekin; izan ere, etxekoen unitate ahulenak hobeto estaltzeko eraberritu bada ere, errenta altu eta ertain-altuko familia ugariek gehiago eskatzen dute oraindik.
Horrek, birbanaketa-printzipioaren aurka jotzeaz gain, gastu ez-eraginkorra dakar, “energia-arrakala” larriagotzeko arriskua duena, errenta handiko familiek energia berriztagarriei edo energia-eraginkortasunari lotutako aurrerapenak eta aurrezkiak eskuratu ahal izan ditzaten, eta errenta ertainak eta baxuak, berriz, babesik gabe eta hobekuntza horietarako sarbiderik gabe geratzen dira. Horrela, inbertsio horiek epe ertainean duten errentagarritasuna kontuan hartuta, eskuragarri dauden laguntzek errenta altuen posizio erlatiboa hobetzen lagunduko lukete, eta energia-pobreziako egoerak larriagotzeko arriskua, berriz, errenta ertainetan eta ertain-baxuetan.
Horregatik guztiagatik, EKA/ACUVek laguntzen eta dirulaguntzen sistema gardena eta erraza eskatzen du. Eta zehazki:
1.
Prestakuntza-maila desberdinak dituzten pertsonentzako irakurketa erraz, irisgarri eta ulergarrian idatzitako dirulaguntzak eta laguntzak eskatzeko eta emateko inprimakiak.
2.
Kanal digitalak eta analogikoak konbinatzen dituzten laguntzen komunikazio-kanpainak, kalteberatasun-egoeran dauden biztanleekin harreman zuzena duten zerbitzu publiko guztiak partaide eginez.
3.
Kudeaketa-tresnak eta talde kalteberentzako aurrekontu espezifikoak.
4.
Lurralde arteko akordio bat, prozesu osoan zehar eskatutako dokumentazioa antzekoa izan dadin autonomia-erkidego guztietan.
5.
Eskatutako dokumentazioa finantzagarritasun-egoerak egiaztatzeko gutxienekoa eta beharrezkoa izatea, herritarrentzat beharrezkoa ez den zama izan gabe, Administrazio Prozedura Erkidearen 39/2015 Legearen 28.2 artikuluan jasotako Administrazioaren esku dagoen dokumentazioa ez aurkezteko eskubidea errespetatuz.
6.
Dirulaguntzak jasotzeko gehieneko errenta-irizpideak ezartzea, laguntzak modulatzeaz gain, laguntzak eskuratzeko hainbat mota ezar daitezen. Finantzaketa publikoarekin, abal eta kreditu bigunen bidez, errenta ertain altu eta handietarako, eta itzuli beharrik gabeko dirulaguntzen bidez, finantzaketarik ez duten etxeetarako.
7.
Dirulaguntzak ez dira zenbatuko PFEZaren ondorioetarako, ezta beste laguntza eta sorospen publiko batzuk ere, hala nola Bizitzeko Gutxieneko Diru-sarrera edo gutxieneko pentsioak edo kotizazio gabeko pentsioak, bereziki errenta baxuak edo ertain baxuak dituzten pertsonen kasuan.
