Sareko iruzurrak dira internautak gehien kezkatzen dituen gaietako bat. Testuinguru horretan, ohikoenak zertan dautzan zehaztuko dizugu, eta horiek garaiz identifikatzeko aholku praktiko batzuk eskainiko ere bai.

• Phishing:

Pertsona, erakunde eta zenbait zerbitzuren nortasuna ordezten du teknika honek, zure datu pertsonalak eta bankukoak lortzeko. Ziberdelitugileek nahita sortzen dituzte SMS edo mail bidez, iruzurrezko webgune batean sar gaitezen.

Ohikoena posta elektronikoz gure bankuaren ohar bat jasotzea izaten da, datuak egiaztatzeko eskatuz, gure kontua benetan dela egiaztatzeko aitzakiaz, titulartasuna baieztatu dezagun. Klik soila egitea bakarrik izan daiteke arriskutsua (baliteke gure banku-kontua hackeatu izana).

Jakina, ez dugu inoiz daturik eman behar gure bulegoarekin aldez aurretik baieztatu gabe. Bestela, une batzuk edo egunen bat igaro ondoren, guk baimendu ez dugun dirua aterata ikusi genezake. Muga bat ezarri eskudirua ateratzeko; horrela, egun bakar batean 200-300 euro baino gehiago ez kentzea saihestuko duzu, adibidez.

• Mailegu faltsuak:

Itxuraz oso erakargarriak suertatzen diren kredituak dira, iragarki laburren bidez eskainitakoak. Tranpan erortzea du helburu, eta eurak eskatzean eskaini beharreko datuak lapurtzea bilatzen du. Zaila da mailegu-emaile batek dirua eskaintzea trukean ezer eskatu gabe, edo hain errentagarria ez den interes baxuen truke.

Susmoa hartu eduki baten irakurketaren erdian mezu bat agertzen bazaizu ‘berehalako mailegua lortu ezazu, 24 ordu baino gutxiagoan’. Egin bilaketa azkar bat eta egiaztatu erakundearen izena edo helbidea antzeko iruzurretan erabili den.

Batzuetan, posta elektronikoz jasotzen ditugu komunikazio horiek, akats ortografiko eta gramatikalez josiak, okerrez beteriko itzulpen baten ondorioz, eta horrek ere pista bat eman liezaguke. Kreditu-erakunde ofizialetara jo ezazu beti.

• Iruzurrezko online dendak:

Kontuz edozein artikuluren eskaintza potoloekin! Webguneak oso itxura bisual ona erakutsita ere, baliteke fidagarria ez izatea.

Kontrastatu gunearen ospea beste erabiltzaile batzuen balorazioekin, eta mesfidati izan ordainketa-metodo ugari dituztenekin.

Erosi aurretik, ongi irakurri baldintza eta politikak, eta egiaztatu SSL ziurtagiria duela (web-zerbitzaritik nabigatzailera arteko konexio segurua ahalbidetzen duen https kodea -ingelesetik safe-).

• Iruzurrak produktuen salerosketan:

Kasu honetan, arriskua da erosleak gu engainatzea, eta, beraz, iristen ez den zerbaitengatik ordaintzen egon gaitezke, edo, alderantziz, objektu bat saldu eta horren trukean dirurik ez jasotzea.

Ondo aztertu iragarkia. Ziberdelitugileek Internetetik lortutako irudi faltsuak edo produktu faltsutzaileak eskaintzen dituzte. Zalantzaren aurrean, eskatu argazkiak eta informazio gehiago saltzaileari benetakoa dela ziurtatzeko.

Berrikusi zure profila. Denbora gutxi eraman ohi dute eratuta, eta ia ez dute benetako argazkirik edota kontaktu-daturik. Ez fidatu saltzeko premia dutela dioten profil arrotz edo atzerritar jatorrikoekin edozein baldintzatan. Aurrerakina edo kantitate handiago bat ordaintzea eskatzea inolako justifikaziorik gabe, iruzurraren ageriko sintoma dira.

Ordainketak PayPal edo Wallapop sistema seguruen bidez gauzatu.

• Alokairu faltsuak:

Tentuz jokatu ‘prezio ezin hobean lortu’ edo ‘zerbitzuak egoera bikainean’ tankerako moldeekin. Itxura hutsean gera daitezke ostera. Kasu batzuetan, maizterra anfitrioiarekin biltzen da etxebizitza ikusteko, eta ohartzen da bera ez dela jabea, edo etxea ere ez dagoela alokairuan.

Saltzailearen profila berrikusi, haren antzinatasuna frogatu eta beste bezero batzuen balorazioak irakurri.

Ez fidatu pisua ikusteko aitzakiak edo arazoak jartzen dizkigunarekin, edo iragarkiaren ohiko plataformatik at komunikatzen jarraitzera behartzen gaituenarekin.

Ez onartu ordaintzeko edozein metodo, eta uko egin fidantza edo erreserba modura aurrerapen txikiak egiteko aukerari. Engainatzeko arrazoi izan daitezke zure dirua lehenbailehen lortzeko eta desagertzeko.

Konfirmatu kokapena Google Maps-en bilatuta.

Sareko segurtasunaren gaineko xehetasun gehiago nahi izanez gero, internautaren segurtasun-bulegoaren webgunean kontsulta dezakezu. https://www.osi.es/es