Uda atzean utzita eta hotza pixkanaka gurera iristen ari dela jakinda, elektrizitate-gastua handitu egiten da etxe askotan. Eta honekin batera, zalantzak: zer esan nahi zehazki du fakturaren kontzeptu bakoitzak? Nori erreklamatu behar diot zerbaitekin ez banator bat? Zer gertatzen da gehiago kobratzen badidate edo ezin badut garaiz ordaindu?
EKA/ACUVen zure faktura hobeto ulertzen eta kontsumitzaile gisa babesten zaituzten eskubideak gogorarazten lagundu nahi dizugu.
Nor da nor zure elektrizitate-kontratuan?
Lehenik eta behin, argi izan behar duzu zure fakturan bi figura desberdin daudela:
- Merkaturatzailea: zure tarifa kontratzean, faktura bidaltzen dizun enpresa da.
- Banatzailea: zure eremuko sare elektrikoaren jabea da, eta bera arduratzen da elektrizitatea zure etxera eramateaz eta kontagailua irakurtzeaz.
Ezberdintasun hau funtsezkoa da, ez baitzaio beti aktore berari erreklamatzen: kontua tarifari edo kobrantza gehigarri bati buruzkoa bada, merkaturatzailearekin hitz egingo dugu; arazoa, aldiz, kontagailuaren irakurketarekin edo matxura batekin bada, banatzailea sartuko da jokoan.
Nola ulertu zure argiaren faktura?
Elektrizitatearen faktura konplikatua izan daiteke, baina lau bloke handitan laburbiltzen da:
1- Kontsumitutako energia: erabili dituzun kilowatt-engatik ordaintzen duzuna.
2- Kontratatutako potentzia: kostu finkoa, kontratatuta dituzun kilowatten araberakoa.
3- Araututako karguak: konpainia guztiek barne hartu beharreko araudiak ezarritako kostuak.
4- Zergak: hala nola BEZa edo zerga elektrikoa.
Honetaz aparte, xehetasun garrantzitsua eta oso kontuan hartzekoa: batzuetan estimatutako irakurketen araberako doikuntzak agertzen dira. Konpainiak ezin izan badu kontagailua irakurri, kalkulatu zure kontsumoa. Aurrerago benetako irakurketa egiten denean, erregularizazioak sor daitezke. Horregatik, komeni da beti berrikustea.
Bidegabeko kobrantza ohikoenak
Kontsumitzaile asko harritu egiten dira faktura elektrikoa berrikustean eta hor egon behar ez luketen edo ondo ulertzen ez duten kontzeptuak agertzen direla egiaztatzean. Ohikoenen artean, hauek nabarmentzen ditugu:
- Eskatu gabeko zerbitzuak: merkaturatzaileak berariaz kontratatu ez dituen aseguruak, mantentze-lanak edo berrikuspenak.
- Fakturazio-akatsak: zure benetako kontsumoarekin bat ez datozen irakurketa zenbatetsiak, kontzeptuen bikoiztasunak edo tarifen aplikazio desegokia.
- Arrazoirik gabeko zigorrak: adibidez, konpainiaz behar baino lehen aldatzeagatik, merkatu libreko hornidura elektrikoko kontratuek beti errespetatu behar dutenean atzera egiteko duzun eskubidea.
- Berariazko baimenik gabe kontratatutako potentzia-gehikuntzak: batzuetan, eskatu zenuena baino potentzia handiagoa duzula agertzen da, eta horrek fakturaren zati finkoa garestitzen du.
Kasu hauetako edozeinetan, garrantzitsua da aldian behin zure faktura berrikustea eta ondo irakurri aurretik ontzat ez ematea.
Kontsumitzaile gisa dituzun eskubideak
Elektrizitateaz ari garenean, legeak zenbait oinarrizko eskubide aitortzen ditu, eta horiek argi izatea komeni da:
- Informazio argia eta gardena: fakturak ulergarria izan behar du, eta kontzeptu guztiak ondo azaldu behar dira.
- Akatsen aurrean erreklamatzea: zure merkaturatzaileari erreklama diezaiokezu eta, erantzuten ez badute, Kontsumobidera edo EKA/ACUV bezalako elkarteetara jo dezakezu.
- Konpainiaz askatasunez aldatzea: merkaturatzailea aukeratzeko eta kontratatu aurretik egiazko informazioa jasotzeko eskubidea duzu.
- Kalteberatasun-egoeretako babesa: zenbait neurri daude, hala nola bonu soziala eta kasu jakin batzuetan mozketak saihesten dituzten protokoloak.
Eta ordaintzeko zailtasunak badituzu?
Gerta daiteke une jakin batzuetan familia baten egoera ekonomikoa zailtzea eta argindarraren faktura ordaintzea arazo bihurtzea. Kasu horietan, ez zaude bakarrik: karga arintzeko eta ez ordaintzeak hornidura berehala etetea saihesteko neurriak daude.
Alde batetik, Giza Bono elektrikoa dago, kalteberatzat jotzen diren pertsonei eta familiei zuzendutako deskontu bat fakturan, hileroko arintze garrantzitsua ekar dezakeena. Bestalde, Euskadin ezinbesteko gutxieneko hornidura daukagu, etxean elektrizitatea ez etetea bermatzen duen tresna, baita egoera zailetan ere. Oinarrizko eskubide bat bermatzea bilatzen duten babes-mekanismoak dira hauek, hain zuzen.
Nola erreklamatu urratsez urrats
Zure fakturan akatsen bat antzematen baduzu edo kobrantza bati buruzko zalantzak badituzu, garrantzitsua da prozesu ordenatu bat jarraitzea zure erreklamazioa eraginkorra izan dadin.
- Berrikusi zure faktura xehetasunez. Egiaztatu irakurketak, kontzeptuak eta konparazioak aurreko hilabeteekin. Gorde froga gisa erabil dezakezun dokumentazio guztia.
- Jarri harremanetan lehenik zure merkaturatzailearekin. Egin idatziz (posta elektronikoa, bezeroaren arloa edo gutuna) eta eskatu azalpenak edo akatsa zuzentzea.
- Erantzunik jasotzen ez baduzu edo arazoa konpontzen ez bada, kontaktuan ipini EKA/ACUVekin eta hemen erregistratu ahal izango duzu zure erreklamazioa eta laguntza jaso.
- Azken errekurtso gisa, judizialki erreklamatu. Ez da baliabide azkarrena, baina batzuetan zure eskubideak errespetatzeko eta dagokizuna berreskuratzeko bide bakarra da.
Gure lana
EKA/ACUVen kontsumitzaileei laguntzen diegu fakturak berrikusten, bidegabeko kobrantzak detektatzen eta dagokiona erreklamatzen. Kasu bakoitzak kontatzen du: erregularizazio bateko akatsetatik hasi eta kontratuetan abusuzko klausuletaraino.
Argiaren fakturan bat ez datorren zerbait dagoela susmatzen baduzu edo, besterik gabe, berrikustea nahi baduzu, jar zaitez harremanetan gure taldearekin. Hemen gaude zure eskubideak errespeta daitezen eta argindar konpainia bakar bat ere ez dadin nagusitu informazio faltagatik.