EKA/ACUVen badakigu gero eta pertsona gehiago banku-iruzur digitalen biktima direla. Phising ospetsuaz ari gara, nola ez. Ildo horretan, kasu askotan, bankuek argudiatu dute “bezeroaren arduragabekeria” egon dela, eta uko egiten diote dirua itzultzeari. Hala ere, Auzitegi Gorenak berriki emandako epai batek argi eta garbi indartzen ditu kontsumitzaileen eskubideak, eta mezu argi eta sendoa bidaltzen die finantza-erakundeei: ezin diote lapurtutako diruari muzin egin, erabiltzailearen zabarkeria larria frogatzen ez badute.
EKA/ACUVen ustez, akats hori funtsezko mugarria da Phishing, Smishing (kasu bera, baina SMS bidez) edo SIM Swapping (SIM txartela ordeztea) bezalako teknikek eragindako pertsonen eskubideak defendatzeko. Eta, batez ere, bankuei egindako dei gisa ulertzen dugu: bezeroak babesteko betebeharra dute.
Epai honek EKA/ACUVetik beti defendatu izan dugun jarrera berresten du: bankuek ezin diete erantzukizuna kontsumitzaileei helarazi arduragabekeria larririk erakutsi ez dutenean eta, gainera, segurtasun-betebeharretan huts egin dutenean.
Zer esan du zehazki Auzitegi Gorenak?
Hasieran aipatu dugun epaian, Auzitegi Gorenak arrazoia eman dio SIM Swapping-en iruzur baten biktima izan zen bezero bati. Izan ere, 15 transferentzia eginda kontu korrontea hustu zioten, 83.000 eurotik gorako balioarekin. Bankuari azkar abisatu bazion ere, erakundeak ez zuen mugimendu susmagarririk antzeman, eta ez zuen egiaztatu segurtasun-neurri egokiak aplikatu zituenik.
Auzitegi Gorenaren epaia argia da: bankuak ez badu frogatzen bezeroak arduragabekeria larriz jokatu zuela, dirua itzuli behar du. Eta kasu horretan ez zen zabarkeria hori egiaztatu. Beraz, erantzukizuna finantza-erakundearena da.
Zer aldatzen du epai honek?
Asko, eta onerako. Akats horrek ordainketa-zerbitzuei buruzko Europako araudiaren aplikazioa indartzen du, erakundeak eragiketetan segurtasuna bermatzera behartzen baititu. Baina Gorena ez da hor geratzen eta haratago doa:
- Bankuak du frogaren karga, ez kontsumitzaileak.
- Iruzurrezko transferentziak itzuli egin behar dira, erabiltzailearen zabarkeria larriaren froga argia izan ezean.
- Iruzurrak antzemateko sistemarik edo segurtasun-neurri egokirik ez izatea erakundeak bete ez duela esan daiteke.
Zer egingo dut phishing bidez dirua lapurtu badidate?
EKA/ACUVetik dei egiten diegu eragindako pertsona guztiei erreklamatzera. Eta nola? Hauxe da jarraitu beharreko bidea:
- Jakinarazi berehala zure bankuari gertatutakoa.
- Frogak biltzen ditu: mezuak, mezuak, harrapaketak, banku-mugimenduak, salaketak…
- Ez onartu hasierako ezezkorik, zertan oinarritzen den azaldu ez badizute.
- Jarri harremanetan EKA/ACUVekin: erreklamazioa prestatzen lagun diezazukegu eta, beharrezkoa bada, laguntza juridikoa eman.
Izan ere, banku-zerbitzu digitalen erabiltzaile garen aldetik, segurtasun-neurri egokirik ez izateagatik askotan gertatzen diren iruzurretatik babesteko eskubide osoa dugu.